Iz Saveza penzionera Srbije poručuju da treba nastaviti sa inicijativom za povraćaj umanjenih primanja najstarijih.
Foto: Aleksandar Dimitrijević / Ringier
Standard penzionera zavisi od visine uplate doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje za vreme radnog veka svakog zaposlenog i dužine uplate doprinosa, odnosno dužine penzijskog staža. U čitavom prethodnom periodu, zarade u Srbiji su bile znatno niže u odnosu na ekonomski razvijenije evropske zemlje, što je rezultiralo time da su i penzije skromne kod najvećeg broja penzionera.
Blic preporučuje
Upravo je to bio povod da se sa sednice Skupštine Saveza penzionera Srbije održanoj juče zatraži od nadležnih da odnos prosečnih penzija u odnosu na prosečne neto zarade u Srbiji treba podići na nivo učešća od minimum 50 procenata.
Istovremeno, kako je istaknuto na Skupštini Saveza treba podržati usklađivanje penzija u skladu s članom 80. Zakona o PIO, kojim su utvrđena tri modela određivanja visine ovih primanja u zavisnosti od učešća u u bruto domaćem proizvodu (BDP). Kako je učešće penzija u BDP-u ispod 10 odsto, usklađivanje od prvog januara treba da bude u skladu sa zaradama.
Program rada Saveza penzionera Srbije za 2024. godinu predviđa penzijsku potrošnju finansiranu iz realnih prihoda, uz procene realnog rasta stope bruto društvenog proizvoda od 3,5 odsto i dostizanje ukupnog BDP-a od 8.773,9 milijardi dinara. U odnosu na predviđeni rast ukupnog BDP, penzije su od ovog januara povećanje za 14,8 odsto, tako da januarska prosečna penzija iznosi 45.742 dinara.
Pored navedenog usklađivanja, Vlada Srbije je produžila važnost uredbe iz 2018. godine i u 2024. godini o isplati uvećanja do pet odsto uz penziju za sve penzionere čija su primanja do 48.476 dinara. Važno je napomenuti da su svi penzioneri u Srbiji tokom 2023. godine primali zakonske iznose penzija. U odnosu na prosečnu potrošačku korpu koja je u novembru 2023. godine iznosila 101.335 dinara ili minimalnu potrošačku korpu, koja je iznosila više od 52.442 dinara, najveći broj korisnika penzija više od 75 odsto primalo je znatno niže penzije.
Iz saveza poručuju da treba nastaviti sa započetom inicijativom o povraćaju umanjenih iznosa penzija po Zakonu o privremenom uređivanju načina isplate u periodu 2014–2018. Uputiti predlog vladi da sačini program povraćaja koji ne bi narušio postignutu finansijsku stabilnost države. Ovo pitanje je na osnovu većinskog konsenzusa članica zajedno sa ostalim relevantnim socijalnim akterima otvoreno u procesu donošenja izmena i dopuna Zakona o PIO.
Prema revidiranoj Fiskalnoj strategiji za 2024. godinu i pored predviđenog rasta potrošačkih cena od pet odsto na nivou godišnjeg proseka, očekuje se realna stopa rasta lične potrošnje od 4,3 odsto. Finansijski plan Fonda PIO za 2024. godinu predviđene su 1.077,7 milijardi dinara, od čega su sredstva za starosne, invalidske i porodične penzije 906,3 milijarde ili 84 odsto od ukupnog plana, a ukupna penzijska prava 1.056,7 milijardi dinara, što je 98 procenata.
Izvorni prihodi, odnosno doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje, prema istom planu iznosiće 824,8 milijardi dinara, što je dovoljno za 91 odsto pokrića penzija, a razlika od 237,6 milijardi dinara se obezbeđuje transferom iz republičkog budžeta, za sva prava iz PIO kao i pomoć korisnicima penzija sa nižim penzijskim primanjima. Ovim je dostignuta stabilnost i održivost penzijskog sistema kao dugoročno zagarantovano pravo iz penzijskog i invalidskog osiguranja, navodi se u programu Saveza penzionera Srbije.
Savez će, takođe, istaknuto je insistirati na doslednom poštovanju statutarnih normi i zalaganju protiv političke instrumentalizacije.
(Politika)